TATA TITI MADHARMA SUAKA/NYEDEK/NGIDIH NGANTEN
OLIH : I KADE RADIANA, S.Pd.
(Panyarikan Wayan Desa Adat Bugbug)

Keluarga saking lanang(purusa) rauh pinaka tamiu(tamu) wantah kasarengin keluarga inti makta sarana pejati/canang pangraos lan saruntutannyane kasanggra olih keluarga pradana/istri pinaka tuan rumah. Babaose(percakapan) sakadi ring sor :
Umpami :
MANG RAOS = Juru Baos Keluarga Perempuan (pinaka tuan rumah)
MANG CARITA = Juru Baos Keluarga Laki-Laki (pinaka tamu)
KI LANANG = Bapa/Ayah mempelai perempuan
NI WADON = Ibu/Meme mempelai perempuan
KI PURUSA = Bapa/Ayah mempelai laki-laki
NI PRAKERTI = Ibu/Meme mempelai laki-laki
I SUKLA = Mempelai Laki-Laki
NI SWANITA = Mempelai Perempuan

MANG RAOS : Nggih para dane pengelingsir lan kulawarga sane wau rauh aturin titiang durus melinggih dumun (mempersilahkan duduk di Bale Paruman/Bale Dangin/Sakanem/Bale Gede sekaligus menyodorkan tamba kasatan/suguhan berupa minum kopi/toya/snack)

Inggih rahajeng rauh, swasti prapta aturang titiang majeng ring dane pangalingsir sareng sami banget ngelungsur geng pengampura menawita kirang antuk penyanggra titiang. Nanging sadurung peparuman puniki kekawitin puniki sampun kasayagayang tamba kasatan utawi pisuguh samatra sane sampun kacumawisang ngiring sareng-sareng titiang ngaturin. Durusang…

MANG CARITA : Matur suksma..tunas titiang niki…

MANG RAOS : Nggih sapunapi sampun niki? Nggih yaning sampun, sadurung kekawitin unteng pasadu ajeng rahina mangkin puniki taler sampun kasayaga sarana upacara sane sampun kapatutang pinaka cihna nglungsur majeng ring Ida Sang Hyang Parama Kawi mangdane parikrama pesadu ajeng utawi peparuman puniki ngemolihang pemargi becik tur antar. Titiang nunas majeng ring dane meraga pengelingsir raris astawayang banten/wangi duwene.(mempersilahkan salah satu pengelingsir keluarga laki-laki untuk nganteb canang pangraos utawi pejati yang dibawanya)

Inggih dwaning wangi/bhakti duwe sampun puput kaastawayang ngiring kawitin peparuman puniki.
Sedurunge ngiring tan surud-surud ngaturang pangrastiti bhakti majeng ring Ida Sang Hyang Parama Kawi malarapan antuk ngaturang pangastun kara Panganjali Umat.
Om Swastiastu
Inggih para dane pengelingsir sane dahat wangiang titiang sareng sami nunas lugra titiang mahbahang atur tur nyihnayang dewek dumun. Titiang mawasta MANG RAOS sane kajudi pacang nyambungang atur majeng ring dane para pangelingsir sami. Puniki ring tengen titiang mawasta KI LANANG pinaka sane maduwe pondok iriki guru rupakanyane NI SWANITA, ring tengen titiang mawasta NI WADON pinaka ibu/memenyane NI SWANITA taler kasarengin niki semeton tiosan. Angayu bagia pisan manah titiang dwaning ring tepengan rahina mangkin titiang kerauhin saking dane dane pengelingsir saking kaler nanging sedurunge titiang nunas ampura antuk kawentenan genah lan pisuguh kirang pisan, taler kirang antuk penyanggra.
Inggih para pangalingsir saking kaler manahang titiang, pastika mabuat pisan sepengrauh ida dane ngrauhin pondok titiang iriki menawita wenten sane kaarsayang utawi kabuatang, mungguhing indik tetujon durusang rauhang, dumogi sida antuk titiang nagingin utawi ngewantu napi sane dados pengarsan utawi tetujon dane pangalingsir durus galah aturang titiang…(Menanyakan maksud dan tujuan datang bertamu)

MANG CARITA : Inggih suksma antuk galah sane kapaica majeng ring padewekan titiang. Sedurunge nunas ampura dumun titiang metaken napike sampun jangkep puniki pengelingsir utawi kulawarga sane nyarengin? Napi wenten sane kajantosang malih?

MANG RAOS : Sampun jangkep, sami sampun iriki..

MANG CARITA : Inggih Suksma. Kaping ajeng lugrayang titiang ngaturang sembah pangubhakti ring Ida Sang Hyang Widhi Wasa, Ida Bhatara Bhatari santukan wit sangkaning pituduh lan pangendan Ida, prasida ring rahina mangkin masadu ajeng antuk punika pinih riin ngiring ngaturang pangastu dirgahayu panganjali umat Om Suastiastu.

Inggih ida dane pengelingsir iriki lan kulawarga iriki sane ten sida antuk titiang nyarca siki soang sane wangiang titiang, sedurunge titiang ngaturang suksma banget majeng ring ida dane panglingsir iriki antuk kaledangannyane dwaning sepengrauh titiang mriki sampun kasanggra becik tur sampun sueca punika taler sampun kacumawisang pisuguh sane prasida tunas titiang nanging sadurung nglantur titiang ma atur atur ring unteng pengarsan lan tetujon titiang rauh mriki menawita maka kirang langkung titiang matur tuna ring basa basita impas umpami ring paridabdab ngiring ja duenang sareng-sareng, sapunapi antuk mikayunin sareng, sumangdane peparuman puniki memargi antar rahayu.
Inggih ida dane pengelingsir iriki sapisanan titiang nyihnayang padewekan titiang lan sane nyarengin, titiang mawasta MANG CARITA. Mungguhing indik tetujon sapengrauh titiang puniki nenten sios wantah titiang kadaut kadandan lan kakedeng olih puniki titiang maduwe sameton/ponakan sane mawasta I SUKLA. Manut sakadi pasadok ipune ring padewekan titiang utama nyane majeng ring puniki bapan nyane sane mawasta KI PURUSA ibunyane/memenyane sane mawasta NI PRAKERTI lan puniki wenten taler sane tiosan.

Manut kadi pesadok ipune ring dewek titiang, kocap I SUKLA puniki sampun masubaya masemaya majeng ring nak alit/nak istri iriki pinaka bungan natah iriki sane mawasta NI SWANITA. Manut daging semaya punika kabaosang ipun sang kalih puniki matatujon pacang nincapang kapitresnan ipune antuk ngemargiang grashasta asrama utawi pawiwahan utawi makurenan kedasarin raris antuk kahyun pada tresna utawi cinta sama cinta nenten wenten walat kara utawi nenten wenten paksaan antuk punika mawinan banget panglungsur titiang majeng ring ida dane para panglingsir sareng sami ngicenin titiang pemargi ngicenin sang kalih pemargi I SUKLA sareng NI SWANITA sane antar sumangdane prasida taler sang kalih puniki digelis jangkep alaki rabi manut kadi adat lan dinas sane sampun ketah kamargiang ring jagate.

Inggih wantah kadi asapunika unteng pinunas titiang. Antuk punika mewali titiang mapinunas ring panglingsir iriki sumangdane ledang arsa nyantenang dumun anake alit iriki sane mawasta NI SWANITA sueca ledang ngrauhang mriki saha maritetes kawentenan ipune napike yukti manut sakadi pekarsa puniki tiang maduwe ponakan I SUKLA sumangdane sareng sami sida galang apadang ring pikayunan soang-soang. Inggih wantah asapunika daging pinunas titiang galah waliang titiang majeng ring dane pangelingsir iriki.

MANG RAOS : Inggih suksma banget puniki napi sane dados pinunas dumogi prasida antuk titiang nagingin. Sane mangkin sadurung titiang nyawis puniki titiang nunas galah abosbos santukan titiang maduwe semeton/pianak/keponakan yaning ring sajeroning padewekan ipunne/angga sarira ipunne prasida antuk titiang ngamel, nanging antuk pikayunan/manah ipun ten sida antuk titiang narka utawi ngamel. Antuk punika lugrayang titiang jagi maritetes indik kasujatian ipun. NI WADON nunas kaukin dumun pianake ane mawasta NI SWANITA mangda nampek iriki!
(Ni Swanita menuju ke Bale Paruman tur malinggih)
Nggih raris nampekang mriki cening, driki negak mesanding ajak I SUKLA
Ning ne ada pinunas saking pangalingsir I SUKLA kocap cening sampun ngiket semaya, sampun tresna pada tresna, yen cara baos janine Suba Demen Pada Demen Cinta Sama Cinta, napike saja keto. Napike saja demen ajak I SUKLA turmaning misadya lakar ngelanturang makurenan utawi nganten?
NI SWANITA : Sajan ento Pa…tiang demen ajak I SUKLA buina tiang misadia lakar nganten ajak I SUKLA.

MANG RAOS : Inggih dane para panglingsir sampun sareng-sareng miyarsayang napi penyawis anake alit…titiang wantah nutug pitresnan pianak titiang sane mangkin titiang nyukserahang kawentenan puniki galah aturang titiang….

MANG CARITA : Inggih suksma banget pasuecan dane pangalingsir iriki santukan napi sane tunasang titiang sampun kadagingin maka cutet anake alit niki sane mawasta NI SWANITA pacang kejangkepang sareng ponakan/semeton titiang sane mawasta I SUKLA. Inggih sane mangkin dwaning sampun puniki kacumpuin olih sang kalih lan pangalingsir sami, sampun nemugelang, lanturang titiang sane mangkin jagi nguningayang indik subha dewasa ring rahina …………tanggal masehi……. anu dauh/jam…… jagi ajak/iring titiang ngalerang/ngelodang/ngawanang/nganginang(pilih salah satu) ngelantur pacang kalaksanayang upacara pawiwahan manut ring drestan titiange irika turmaning Ring tanggal…..,…jam……….. malih titiang pacang ngabotin dane pangalingsir malih tiang mriki nglungsur upasaksi ngrauhang manggala adat lan dinas miwah penyanggra jagi ngaturang upakara makta tipat bantal lan magepok(yaning langsung magepok) sane pacang munggah ring bhatara hyang guru puniki, maruntutan antuk suku pat utawi guling bawi risampune punika layuban suku pat niki sesampune wenten nyampilin pangenem puniki kepah dados kekalih pinaka cihna pawarangan.
Inggih akadi punika pinunas titiang, yening wenten sane nenten manut ring sajeroning kayun titiang nunas pangampu. Galah waliang titiang…

MANG RAOS : Inggih titiang iriki cumpu sakadi sane kawedar wau turmaning aptiang titiang sapunapi dresta sane sampun ketah memargi ring kulawarga utawi ring Dresta irika, durus margiang titiang kasarengin pangalingsir iriki misadia sairing. Inggih napike wenten sane jagi rauhang malih?
Yaning nenten wenten malih, sedurung peparuman puniki kapuputang titiang pinaka ugrawakya sapisanan juru baos ngangganin semeton titiang, nunas pangampura yening wenten kirang indik basa basita, semu semita, utawi penyanggra titiang sane nenten manut ring sajeroning pikayunan ida dane. Maka wasananing atur ngiring puputang antuk ngaturang Parama Santih
OM SANTIH SANTIH SANTIH OM
Dane Pangalingsir utawi jro mangku durus sineb bhakti/wangi pejati bebaose…..